ILO: World Social Protection Report 2014/15
ILO: Raporti i Mbrojtjes Sociale 2014/15, Teksti i plotë
Organizata Botërore e Punës sapo botoi Raportin e saj 2014/15: “Building economic recovery, inclusive development and social justice“. Këtu po paraqesim parathënien e këtij Raporti të shkruar nga Guy Ryder, Drejtor i Përgjithshëm i Zyrës së Punës:
“Që nga krijimi i saj në 1919, ILO ka mbështetur vendet për të zhvilluar dhe implementuar sistemet e sigurisë sociale për të gjithë. Që atëherë, ka pasur progres të jashtëzakonshëm. Në fillim rreth 40 vende kishin filluar të ndërtonin skema të tilla; sot të gjithë vendet në botë kanë një sistem të sigurisë shoqërore.
Mbulimi dhe përfitimet e mbrojtjes sociale vazhdojnë të zgjerohen, siç pasqyrohet në Rekomandimin e ILO-s në lidhje me Dyshemetë Kombëtare të Mbrojtjes Sociale (Nr. 202), miratuar në vitin 2012. Rekomandimi dëshmon për Angazhimin e përbashkët të qeverive, punëdhënësve dhe punëtorëve për ndërtimin në shkallë kombëtare të dyshemeve të caktuara të mbrojtjes sociale, të cilat garantojnë të paktën një nivel bazë të sigurimeve shoqërore për të gjithë, përfshirë qasjen në kujdesin shëndetësor dhe sigurinë e të ardhurave gjatë gjithë jetës së njerëzve dhe sigurimin e dinjitetit dhe të drejtave të tyre. Ndërsa dyshemetë e mbrojtjes sociale janë thelbësore, Rekomandimi nuk ndalet këtu: ai përcakton gjithashtu udhëzime të detajuara mbi ndërtimin e sistemeve gjithëpërfshirëse të mbrojtjes sociale.
Dy vjet pas miratimit të Rekomandimit, Raporti i Mbrojtjes Sociale Botërore ofron një informacion të plotë rreth progresit mbresëlënës të bërë gjatë disa viteve të fundit dhe boshllëqeve të mbetura që duhet të plotësohen. Bazuar në një qasje të ciklit të jetës, raporti ofron një pasqyrë të organizimit aktual të sistemeve të mbrojtjes sociale, mbulimin, përfitimet dhe shpenzimet. Me qasjet e saj globale dhe anekset vlefshme statistikore, ajo është një referencë thelbësore për të gjithë të interesuarit në veprimtarinë e mbrojtjes sociale.
Në vitet e fundit, ILO ka ofruar asistencë teknike për mbrojtje sociale në më shumë se 136 vende. Dhe ne jemi krenar për të vazhduar mbështetjen tonë në të gjithë botën, duke vënë në dukje se sistemet e mbrojtjes sociale luajnë një rol kyç në funksionimin e shoqërive moderne dhe janë një përbërës thelbësor i strategjive të integruara për zhvillimin ekonomik dhe social. Për më tepër, përvoja që nga viti 2008 tregon se vendet me sisteme të përshtatshme të mbrojtjes sociale ishin në gjendje t’i përgjigjeshin më shpejt dhe në mënyrë efektive krizës globale.
Megjithatë rreth 73 për qind e popullsisë së botës vazhdon të jetojë pa mbulim të përshtatshëm të mbrojtjes sociale. Me fjalë të tjera, për shumicën e madhe e njerëzve e drejta themelore e njeriut për siguri sociale është realizuar vetëm pjesërisht ose aspak. Në 2014 është e qartë se komuniteti botëror duhet të bëjë përpjekje më të mëdha për realizimin e kësaj të drejte. Duhet të kujtojmë këtu që shumë vende të cilat historikisht kanë mundur të ndërtojnë ekonomi të shëndosha në të njëjtën kohë vlerësohen edhe si shoqëri të mira me mbrojtje sociale.
Aktualisht duke u ndeshur me pasojat ekonomike të krizës financiare globale, bota është përballur me një krizë të thellë sociale, e cila është edhe një krizë e drejtësisë sociale. Konsolidimi fiskal dhe masat rregulluese kërcënojnë standardet e jetesës së familjes në një numër të konsiderueshëm të vendeve. Pavarësisht progresit të bërë në reduktimin e nivelit të varfërisë ekstreme në disa pjesë të botës, nivelet e larta të varfërisë dhe vulnerabilitetit vazhdojnë; për më shumë, varfëria është në të vërtetë në rritje edhe në shumë vende me të ardhura të larta. Përveç kësaj, ende rritja e nivelit të pabarazisë në vendet e zhvilluara dhe në zhvillim janë të njohura gjerësisht si shkak për shqetësime të madha.
Masat e mbrojtjes sociale janë elemente thelbësore të politikës si përgjigje ndaj këtyre sfidave. Ata jo vetëm që mbështesin realizimin e drejtës universale njerëzore për sigurime shoqërore, por janë edhe një domosdoshmëri ekonomike dhe sociale. Kjo është një çështje që komuniteti ndërkombëtar duhet ta përqafojë si prioritet në axhendën e zhvillimit pas-2015. Mbrojtja sociale mund të sigurojë që të gjithë njerëzit se në qoftë se ata humbasin punën e tyre ose sëmuren, dhe kur ata pleqërohen, ata nuk do të përballen me rrezikun e varfërisë dhe pasigurisë. Shoqëria jonë moderne mund të përballojë sigurimin e mbrojtjes universale sociale kudo.
Unë shpresoj se ky raport do të jetë një mjet i dobishëm për praktikuesit, dhe për bazën, që të jenë më mirë të informuar për bërjen e politikave.”